Ra đời trong bối cảnh đất nước bộn bề khó khăn, thù trong giặc ngoài, Quốc hội khóa I của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã làm nên một dấu ấn vĩ đại: Thông qua Hiến pháp năm 1946 – bản hiến pháp dân chủ đầu tiên, đặt nền móng pháp lý cho chế độ cộng hòa, phát huy trí tuệ toàn dân trong sự nghiệp kháng chiến và kiến quốc. Vốn được bầu ra để làm nhiệm vụ lập hiến, Quốc hội khóa I, do đặc thù lịch sử, đã gánh vác vai trò của cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, đại diện cho khối đại đoàn kết dân tộc, quyết định những vấn đề trọng đại của đất nước. Dù không thể họp định kỳ do chiến tranh, Quốc hội vẫn đồng hành cùng Chính phủ, thông qua Ban Thường trực, để tổ chức, chỉ đạo toàn diện cuộc kháng chiến và kiến quốc. Hiến pháp 1946 dù chưa chính thức được ban hành, nhưng tinh thần dân chủ và tiến bộ của nó vẫn thấm đẫm trong mọi hoạt động lập pháp, hành pháp và dân sinh của thời kỳ này. Quốc hội khóa I thực sự là biểu tượng của thống nhất, của lòng yêu nước và khát vọng độc lập tự do của toàn dân tộc. Nhằm ghi nhận hành trình lịch sử đầy tự hào ấy, từ đầu những năm 1990, Văn phòng Quốc hội đã chủ trì biên soạn bộ “Lịch sử Quốc hội Việt Nam” do PGS. NGND. Lê Mậu Hãn và các cộng sự thực hiện – một công trình có giá trị tư liệu và lý luận sâu sắc về tiến trình lập pháp, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.