Cuốn sách chuyên khảo phân tích sâu hai chế định trung tâm của Luật Hình sự Việt Nam: trách nhiệm hình sự và loại trừ trách nhiệm hình sự – hai phạm trù vừa có sự đối lập, vừa liên hệ chặt chẽ về mặt lý luận và thực tiễn áp dụng. Tác giả tổng kết lý luận, thực tiễn xét xử và kinh nghiệm lập pháp từ nhiều quốc gia để lý giải nội dung, phạm vi áp dụng của từng chế định theo Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017). Từ đó, sách chỉ ra những ranh giới pháp lý quan trọng: giữa tội phạm và hành vi không phải tội phạm; giữa cá nhân phải chịu trách nhiệm và được loại trừ trách nhiệm hình sự. Tái bản lần này cập nhật các tri thức mới nhất, bổ sung các trường hợp đặc biệt, đồng thời đưa ra kiến nghị hoàn thiện pháp luật hình sự Việt Nam theo hướng nhân đạo, phân hóa hợp lý và phục vụ tốt yêu cầu cải cách tư pháp đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Tài liệu chuyên sâu cho giảng viên, sinh viên luật, cán bộ tư pháp và những ai đang nghiên cứu, vận dụng pháp luật hình sự một cách chính xác, toàn diện và hiệu quả.