Mỗi tấc đất Nam Bộ đều thấm đẫm mồ hôi và máu cùa lớp lớp các thế hệ người đi mở cõi. Chính vì thế mà đối với mỗi người dân Việt Nam, Nam Bộ không đơn thuẫn chỉ là vấn đề chủ quyền lãnh thổ, mà cao hơn thế, còn là vùng đất của những giá trị thiêng liêng. “Đồng bào Nam Bộ là dân nước Việt Nam. Sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lý đó không bao giờ thay đổi!”. Lời nói bất hủ của Chủ tịch Hổ Chí Minh chính là tổng kết cao nhất toàn bộ những thành tựu và những giá trị vĩnh hằng mà các thế hệ ông cha đã hết mực dấn thân mở cõi Nam Bộ cho một nước Việt Nam thống nhất toàn vẹn ngày hôm nay. Cuốn sách Quá trình khai phá và xác lập chủ quyền của Việt Nam trên vùng đất Nam Bộ (Thế kỷ XVII - XIX) là sản phẩm của đề tài, bao gồm 9 chương nội dung được trình bày trong 3 phần: Phần thứ nhất: Khai phá đất đai, xác lập và bảo vệ chủ quyền Đàng Trong từ đầu thế kỷ XVII đến cuối thế kỷ XVIII được tổ hợp thành 4 chương. Phần thứ hai: Mở rộng các hình thức khai hoang, xây dựng nền hành chính Việt Nam thống nhất từ đầu thế kỷ XIX đến năm 1862. Phần này gồm 3 chương (từ Chương V đến Chương VII). Phần thứ ba: Thành tựu và hệ quả của công cuộc khai phá đất đai, xác lập chủ quyển Việt Nam trên vùng đất Nam Bộ thế kỷ XVII-XIX, gồm 2 chương.